Dosza Vata - energia ruchu

Dziś drugi odcinek na temat medycyny wedyjskej.

Dosza Vata jest energią wprawiającą w ruch płyny ustrojowe i substancje odżywcze w nich zawarte, aby mogły swobodnie dotrzeć do odpowiednich komórek i umożliwić im normalne funkcjonowanie, a organizmowi - życie. Kieruje też ruchem we wnętrznościach. Symbolizuje więc ogólnie ruch i przepływ. Vata jest odpowiedzialna za utrzymanie homeostazy i za reakcje adaptacyjne całego organizmu,  jest więc podstawową i niezbędną doszą. Vata kontroluje dwie pozostałe: Pitta i Kapha,  z którymi pomimo przewagi powinna pozostawać w stanie równowagi.

W stanie równowagi Vata pobudza twórczość i zwiększa elastyczność osoby (fizycznie i psychicznie), natomiast w stanie nierównowagi wywołuje lęki.

Główną lokalizacją doszy  Vata w organizmie jest jelito grube oraz obszar miednicy mniejszej. W tym rejonie manifestuje się jej największa aktywność, tam też będą pojawiać się określone schorzenia związane z zaburzeniami tej doszy.

Lokalizacja i oddziaływanie doszy Vata:  

·        jelito grube-okrężnica i pęcherz moczowy – usuwanie produktów odpadowych,

·        organy oddechowe - ruch powietrza, wymiana gazowa,

·        serce – rytm serca i ruch krwi,

·        gruczoły trawienne - wydzielanie enzymów trawiennych,

·        przewód pokarmowy - perystaltyka jelit, czyli ruch treści pokarmowej wzdłuż przewodu pokarmowego,

·        narządy płciowe - menstruacja, ejakulacja, poród,

·        nogi i stopy, kości – poruszanie się,

·        układ nerwowy – procesy mózgowe, impulsy nerwowe, aktywność mózgu, nerwów, oczu, uszu, zmysłu dotyku,

·        umysł – jasność, przyswajanie, przetwarzanie informacji, pamięć i przekazywanie myśli na zewnątrz,

·        mowa- proces komunikacji werbalnej.

Poddosza Vata to ruch do dołu (apana vata), czyli wydalanie stolca, moczu, krwi menstruacyjnej, spermy, procesy porodu.
Zakłócenia pracy tej poddoszy będą się przejawiać w zaburzeniach miesiączkowania (zatrzymanie krwawienia, bolesność), wszelkie inne bóle w dolnej części brzucha, krzyża, lędźwi. 
Na płaszczyźnie  duchowej będzie to sztywne trzymanie się negatywnych myśli i uczuć.

Główne cechy typu Vata

·        delikatna budowa ciała, niska waga,

·        nieregularne odczuwanie głodu, szybki metabolizm, szybkie, ale niepełne trawienie,

·        skłonność do zaparć,

·        skłonność do suchej, szorstkiej, łatwo pękającej skóry,

·        niechęć do zimnej i wietrznej pogody, zimne kończyny,

·        duża wrażliwość na bodźce zewnętrzne: hałas, dotyk, zapachy, światło, barwy,

·        skłonność do lekkiego i przerywanego snu,

·        zmienność nastrojów,

·        pośpiech, zaniedbywanie swoich potrzeb,

·        szybkie podejście do rzeczy, duże zaangażowanie w wykonywaną pracę, preferowanie pracy grupowej nad indywidualną, niechęć do pracy samodzielnej,

·        szybkie rozumienie i dobra pamięć krótkotrwała.

Objawy równowagi Vata

·        witalność,

·        odporność,

·        proporcjonalna budowa ciała,

·        zdrowy sen,

·        dobra praca jelit i układu moczowego,

·        pogoda ducha,

·        jasny, kreatywny umysł,

·        żywy intelekt.

Choroby z zaburzenia doszy Vata

·        utrata wagi,

·        osłabienie,

·        przewlekłe zaparcia, biegunki, naprzemienne biegunki i zaparcia, zapalenie uchyłków, wyrostka robaczkowego, zespół jelita drażliwego, polipowatość jelita grubego i odbytu, żylaki odbytu,

·        nietrzymanie moczu, stolca,

·        czkawka, wymioty, niestrawność na tle nerwowym, słabe lub niepełne trawienie i wchłanianie, wzdęcia, gazy, zastoje w jelitach (choroby typu Vata zaczynają się zazwyczaj w okrężnicy od nagromadzenia toksyn),

·        zaburzenia wydalania: kału, moczu, potu, krwi menstruacyjnej, gazów i związane z porodem, seksualne zaburzenia czynnościowe, rozrodcze i menstruacyjne,

·        porażenia, sztywność, bóle szyi, karku, pleców, barków,

·        artretyzm, zapalenie stawów, zmiany gośćcowe, dna,

·        wysokie ciśnienie krwi, zastoje naczyniowe i limfatyczne,

·        arytmia serca, szmery w sercu, powysiłkowa dusznica bolesna,

·        bóle głowy, zwłaszcza w godzinach od 2:00 do 6:00 rano, powracające po 16:00, gorsze samopoczucie między 14:00 a 18:00,

·        dzwonienie w uszach,

·        bóle gardła, osłabienie głosu, zapalenie krtani, migdałków, kaszel,

·        szorstka, sucha skóra, suche włosy, kruche paznokcie, wysuszone błony śluzowe nosa,

·        alergie wziewne, gorączka sienna, astma, rozedma płuc, zapalenie płuc,

·        lęki,

·        nadpobudliwość nerwowa,

·        niepokój,

·        bezsenność.

Powody powstawania zaburzeń Vata (problemów trawiennych i zastoju w okrężnicy):

·        uboga  lub niewłaściwa dieta,

·        wadliwe wydalanie kału, moczu, potu, wydychanego powietrza,

·        picie niewielkich ilości płynów,

·        codzienna konsumpcja kawy powodująca przekrwienie okrężnicy i zaparcia.

Objawy: gazy jelitowe, gruby, biały lub żółty nalot na języku i czerwone plamki na koniuszku języka (sektor serca), przekrwienie zatok, trudności z oddychaniem, dreszcze, ogólne zmęczenie. 

Jak można samemu regulować doszę Vata

·        Zapewnić sobie odpoczynek lub krótką drzemkę w godzinach kryzysowych, tj. między 14:00 a 18:00 po południu.

·        Uważać na godziny kryzysowe między 2:00 w nocy a 6:00 rano, kiedy najłatwiej o przerwanie snu i wybudzenie się. Zbyt wczesne wstawanie może wiązać się z permanentnym niedostatkiem snu. Ta tendencja mogłaby się ugruntować, co w perspektywie czasu byłoby bardzo niekorzystne dla zdrowia.

·        Najpóźniejszą porą kładzenia się spać powinna być godzina 22:00.

·        Rano, około 7:00 trzeba koniecznie zjeść solidne, ciepłe  śniadanie. Mało treściwe posiłek lub jego pominięcie może powodować w ciągu dnia trudności  z koncentracją, niepokój, podenerwowanie, osłabienie.

·        Unikać potraw zimnych, surowych, suchych, ubogich w tłuszcz, niskokokalorycznych.

·        Unikać nieregularnych i niskokalorycznych posiłków, zbyt długich przerw między nimi.

·        Do pracy zawsze zabierać drugie śniadanie.

·        W południe, ale nie później,  wypić filiżankę aromatycznej herbaty i zjeść okazjonalnie słodki deser. Po południu, zwłaszcza typ Vata musi unikać kawy, która zbyt silnie pobudza centralny układ nerwowy i  pobudza jeszcze bardziej metabolizm. Ponadto kawa naturalna zaburza i tak już słabą u Vata koncentrację, powoduje rozproszenie uwagi, a po godzinie-dwóch ewidentnie pogarsza samopoczucie poprzez spadek aktywności i silne uczucie głodu.

·        Obiad  najpóźniej o 18:00, najlepiej lekki.

·        Przed pojściem spać, w razie głodu,  można wypić ciepłe mleko albo zjeść sezonowy owoc.

·        Relaksująco i nasennie działa też lekki masaż.

·        Spożywać  potrawy przygotowane  z produktów  dobranych do swojego typu konstytucji.

Przedruk za natura-medica.pl